zespol

W 1739 Silvius Leopold Weiss i jego uczeń Johann Kropffgans odwiedzili Lipsk i dom Jana Sebastiana. Kuzyn Bacha, Johann Elias Bach, który był wówczas jego osobistym sekretarze, wspomina w liście z 11 sierpnia 1739 do kantora J.W. Kocha: …tak więc żywiłem nadzieję mieć honor donieść jak najszybciej panu bratu…, że właśnie w tym czasie wydarzyło się coś bardzo wyjątkowego, jeśli chodzi o muzykę, bo też mój pan kuzyn z Drezna [W.F. Bach], będąc tutaj ponad cztery tygodnie, wraz z oboma słynnymi lutnistami, panami Weiss i Kropffgans, grywali w naszym domu wiele razy. (Bachdokumente II, 448). Sonata A-dur, sc47/bwv1025 Weissa/Bacha do niedawna znana była jako Trio A-dur na klawesyn obligato i skrzypce J.S. Bacha. Kilkanaście lat temu odkryto jednak, że skompowana została na lutnię solo przez Weissa, następnie wzbogacona o głos skrzypiec przez J.S. Bacha, prawdopodobnie ok. roku 1739.

66 lat później Johann Friedrich Reichardt wspomniał w berlińskim czasopiśmie towarzyski pojedynek pomiędzy dwoma mistrzami swych instrumentów. Czy miało to miejsce w 1739 w Lipsku, czy może przy innej okazji w Dreźnie, tego owo wspomnienie albo legenda nie wyjaśnia. Warto jednak powiedzieć, że ojciec Johanna Friedricha Reichardta, Johann, mieszkając w Königsbergu, był uczniem Johanna Adolfa Faustinusa Weissa, syna legendarnego lutnisty z Grodkowa i Drezna.

«Berliner Musikalische Zeitung» w roku 1805 tak pisał: Ktokolwiek zna trudność, z jaką gra się harmoniczne modulacje i dobry kontrapunkt na lutni, będzie zdumiony i niedowierzający, choć naoczny świadek potwierdzi, że wielki drezdeński lutnista zawodniczył w grze fantazji i fug z Sebastianem Bachem, który był wybitnym klawesynistą i organistą. Ktokolwiek zna […] wyjątkową elegancję i powab [lutni], nieodżałuje, że wspaniały ten instrument, z całym jego delikatnym rodzeństwem (jak choćby viola da gamba) został zastąpiony nową ogłuszającą muzyką, w której wiele hałasu robi się często tak znikomą ilością artyzmu i niewielkim wysiłkiem.

program

Silvius Leopold WEISS (1687-1750)

Praelude (z rękopisu W2004 f.10r /sc---)

S.L. WEISS / J.S. BACH (wspólna kompozycja)

SONATA A-dur, sc 47/ bwv 1025, na lutnię obligato, skrzypce i basso – rekonstrukcja oryginalnej wersji

# # #

J.S. BACH lub C.Ph.E. BACH na podstawie wcześniejszej kompozycji lutniowej (?)

SONATA g-moll na lutnię obligato i wiolonczelę piccolo, znana jako bwv 1020/ h.542.5

Johann KROPFGANS (ur. Wrocław 1703 - po 1769)

CONCERTO III c-moll, na lutnię obligato, skrzypce i wiolonczelę

również

Lautenkonzerte

wirtuozowska barokowa muzyka kameralna z lutnią

Zespół z udziałem lutni to zjawisko normalne w praktyce muzycznej całej Europy od średniowiecza po późny barok. Ale lutnia jako instrument solowy koncertujący z towarzyszącym jej zespołem pojawiła się w formie, jaką znamy z koncertów A. Vivaldiego czy J.S. Bacha, dopiero w wieku XVIII. Spoglądając w przeszłość szlachetnej lutni, jak i modnego koncertu instrumentalnego, można odnieść wrażenie, że to połączenie wody z ogniem. Teatralność i dynamika włoskiej formy oraz francuskie korzenie barokowej lutni wydają się bardzo od siebie odległe. A jednak udało się je połączyć – na północ od Alp, w krajach niemieckojęzycznych, mniej więcej w latach od 1720 do 1770. Żył wtedy S.L. Weiss, największy z lutnistów, J.S. Bach, największy z kompozytorów, i K. Kohaut, ostatni najlepszy z lutnistów-kompozytorów epoki klasycznej […].

w programie

Silvius Leopold WEISS (1687-1750)

Georg Philipp TELEMANN (1681-1767)

Johann Friedrich FASCH (1688-1758)

# # #

Joseph HAYDN (1732-1809)

Karl KOHAUT (1726-1784)